Yasmeen Mohamed Ahmed Elkony: Egiptotik CFMra, Mujeres por Africa eta Gipuzkoa Cooperaren laguntzarekin

Published: Abendua 10, 2024

Yasmeen Mohamed Ahmed Elkony

Mujeres por África fundazioak Ellas Investigan ekimena abiarazten du urtero, ikertzaile seniorrei eskainia, Afrikako herrialdeetako ikertzaileen arteko sareak sortzeko helburuarekin. Nazioarteko komunitate zientifikoan presentzia txikiagoa izan ohi dute, eta beren esperientzia partekatzeko eta Europako herrialdeetan ikerketan parte hartzeko aukera ematen diete.

CFM hasieratik izan da programaren parte eta, azken zazpi urteetan, zazpi kolaboraziotan gauzatu da, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Gipuzkoa Coopera ekimenari esker. Ekimen horrek Afrikako ikertzaileak gure zentroan ikerketa-talde batean sartzeko bekak ematen ditu.

 

Yasmeen Mohamed Ahmed Elkony

Yasmeen Mohamed Ahmed Elkony, Alexandriako Unibertsitateko Zientzia Fakultateko Kimika Organikoan doktorea, Alexandriako Unibertsitateko Graduondoko Ikasketa eta Ikerketa Institutuko Materialen Zientzia Saileko ikertzailea da. Beka horietako bat lortu zuen «Ellas Investigan» programaren barruan, eta, horri esker, CFMko «Quantum Beams & Computation for Sustainable Materials» taldean sartu zen 6 hilabete baino gehiagoz.

Berarekin izan genuen agur-elkarrizketa partekatu genuen hemen, CFM utzi aurretik, Félix Fernández CFMko Ikerbasque irakasle eta CFMko Yasmeen anfitrioiaren ikuspegiarekin batera.

Mila esker Yasmeen zure lanagatik, zure adeitasunagatik eta zure eskuzabaltasunagatik!

 

Yasmeen ikaskideekin CFMn. Felix Fernandez zentroan.

Yasmeen, nola deskribatuko zenuke zure ibilbide profesionala emakume ikertzaile gisa? Zergatik ikasi zenuen kimika?

Ikertzaile gisa izan dudan ibilbide profesionala lasaia izan da, hein handi batean Egiptoko nire gainbegirale Shaker Ebrahim irakaslearen laguntzari esker. Hala ere, beti egin dut amets nazioartean lankidetzan aritzearekin, batez ere Espainiako ikertzaileekin, instalazio aurreratuen erabileran ezagutzak trukatzeko eta esperientzia lortzeko. Amets hori egia bihurtu du niretzat.

Txiki-txikitatik maite dut kimika, nahiz eta orduan ez nituen kontzeptu asko ulertzen. Jakin-min horrek kimika sakon ikastera bultzatu ninduen, fisikarekin batera, neure burua probatzeko eta akademikoki hazteko. Emakume izateak ez zuen nire karrera bereziki zaildu, baina bakarrik bidaiatzea erronka bat izan zen nire familiaren hasierako kezken ondorioz. Denborarekin, nire atzerriko esperientzia ikusi ondoren, konturatu ziren zein segurua eta onuragarria zen.

Hitz egiguzu pixka bat zure ikerketa-eremuaz eta CFMn egiten duzun lanaz.

Nire ikerketa polimero eroaleak edo termosentikor berritzaileak fabrikatzean eta hainbat materialekin konbinatzean oinarritzen da, hala nola karbonozko materialekin, puntu kuantikoekin eta sentsore eta superkondentsadoreekin. Nire lanaren funtsezko beste alderdi bat alderantzizko osmosiko zelulosa-mintzen garapena da, ura gatzgabetzeko. Proiektu horiek oso diziplinartekoak dira, eta hainbat energia-aplikaziorekin lotuta daude.

Azken urteotan, nire ikerketaren ardatz nagusiak hauek izan dira:

– Polimeroak prestatzea eta ezaugarritzea, hala nola poliamidak eta polimero eroaleak.
– Biosentsoreetan polimero eroaleak aplikatzea.
– Zelulosa-azetatozko mintz organiko txertatuak eta alderantzizko osmosiko mintz sareztatuak garatzea, ura gatzgabetzeko.
– Puntu kuantikoak, oxido metalikoak, grafeno oxidoa eta ZIF-8 bezalako marko metalorganikoak sintetizatzea, aplikazio optiko eta elektronikoetarako.

CFMn, eta etorkizunean jarraitzea espero dut, Félix Fernández Alonso irakaslearekin aritu naiz lanean. Polimero eroaleen konposatu berriak sintetizatzean datza gure ikerketa, hala nola poliazulenoa, eta MOF ZIF-8, hiru dimentsioko sare porotsua osatzen dutenak. Propietate fisikoak eta kimikoak aztertzen ari gara, DSC, TGA, XRD, HRTEM, FTIR, Raman espektroskopia, UV-Vis eta neutroi-teknikak erabiliz.

Zer moduz zure esperientzia taldearekin? Ondo tratatzen zaitugu Donostian?

Ezin dut nire ikerketa-taldearekiko esker on nahikorik adierazi. Denak oso atseginak eta ulerkorrak izan ziren, eta nire egonaldia emankorra eta atsegina izan zen. Félix Fernández irakasleak familia banintz bezala tratatu ninduen, orientazioa eta behar nituen baliabide guztietarako sarbidea eskainiz. Nire lankideak eta lagun-taldeak beti zeuden laguntzeko prest, laginak neurtuz edo ideiak eztabaidatuz.

CFMko administrazio-taldeak eta donostiar guztiek adeitasunez tratatu ninduten, eta nire esperientzia ezin hobea izan zen.

Donostiari dagokionez, hiri magikoa, ederra, abegikorra eta zirraragarria da. Nire bigarren etxean bezala sentitu nintzen eta egunen batean itzultzea espero dut.

Zein dira zure epe laburreko etorkizunerako planak?

Donostian hasi nuen ikerketarekin jarraitzea espero dut, eta Egipton polimeroen teknologietan garatu ditudan materialen aplikazioan lan egitea, bereziki energia biltegiratzean. Halaber, nire ikerketa-artikuluak argitaratzea eta doktoretza osteko beste aukera bat bilatzea aurreikusi dut, ikertzaile global gisa sendotzen jarraitzeko.

Nola sentitzen zara esperientzia honekin?

Esperientzia honek zientziarekiko dudan pasioa areagotu du eta aplikazio berritzaileetarako material eta nanokonposatu berriak aurkitzen jarraitzeko inspirazioa eman dit. Bidaia zoragarria izan da une oro lagundu didaten pertsona harrigarriekin.

Nola ezagutu zenuen Mujeres por África programa? Lankide bati gomendatuko zenioke?

Egiptoko lagun baten bidez ezagutu nuen Mujeres por África programa. Erabat gomendatzen dut. Programak prestakuntza handiko taldea, instalazio bikainak eta sormena eta hazkundea sustatzen dituen ingurunea eskaintzen ditu. Aukera paregabea da bere aukerak zabaldu nahi dituen edozein ikertzailerentzat.

Felix, nola deskribatuko zenuke zure esperientzia Yasmeen zure ikerketa-taldean hartzean?

Plazer eta poz handia izan da azken sei hilabeteetan Yasmeen taldean hartzea; gehiago irautea gustatuko litzaiguke!

Zer nabarmenduko zenuke programa horretatik?

CFMren Proiektuen Bulegoak eman zigun aukera horren berri hasiera batean, eta iaz aukera bat emateko moduan egon ginen – lerro hauek OPri eskerrak emateko ere aprobetxatzen ditut, lan handia egiten ari dira programa hau CFMn gauza dadin. Urtebete geroago, nahiko txundituta nago: Afrikako emakumeak oso modu eraginkorra da itxuraz desberdinak diren pertsona-taldeak ikerketa-interes komun eta osagarriekin konektatzeko. Horren froga gisa, 2025ean programako beste ikertzaile bat hartuko dugu, eta Yasmeenek bere esperientzia etorri berriarekin partekatzeko adeitasuna izan du: Afrikaren eta Donostiaren artean hiru aldeko lotura dago!

Ikerketa bidean Yasmeenekin kolaboratzen jarraituko duzu?

Jakina. Yasmeen gurekin Donostian egotea bide askoz luzeago baten hasiera baino ez da, Afrikaren aldeko Emakumeen Elkarteak katalizatu eta errealitate bihurtu duena.